Κοινωνικά μποτ
Γνωστά και ως «μποτ μέσων κοινωνικής δικτύωσης».
Τα κοινωνικά μποτ είναι αυτοματοποιημένα προγράμματα λογισμικού ή σενάρια που χρησιμοποιούνται σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το X, το Facebook και το Instagram για να μιμούνται την ανθρώπινη συμπεριφορά και να εκτελούν ορισμένες εργασίες. Αυτά τα μποτ μπορούν να δημιουργούν αυτόματα αναρτήσεις, να απαντούν σε αναρτήσεις, να κερδίζουν ακόλουθους ή να μοιράζονται περιεχόμενο.
Ενώ ορισμένα κοινωνικά μποτ χρησιμοποιούνται για νόμιμους σκοπούς, όπως η διάδοση ειδήσεων ή η απάντηση σε ερωτήματα πελατών, υπάρχουν και εκείνα που χρησιμοποιούνται για αθέμιτους σκοπούς. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χειραγώγηση απόψεων ή τη διάδοση παραπληροφόρησης.
Η φιλτραρισμένη/ψηφιακή φούσκα περιγράφει την τάση των διαδικτυακών πλατφορμών και των αλγóρίθμων να παρουσιάζουν στους/στις χρήστ(ρι)ες εξατομικευμένο περιεχόμενο και πληροφορίες με βάση τις προηγούμενες δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Ως αποτέλεσμα, οι χρήστ(ρι)ες μπορεί να παγιδευτούν σε μια «φούσκα» πληροφοριών που ενισχύει τις υπάρχουσες απόψεις και γνώμες τους, καθώς σπάνια τους παρουσιάζονται αντίθετες απόψεις ή διαφορετικές οπτικές.
Αυτός ο περιορισμός μπορεί να περιορίσει την ποικιλομορφία των πληροφοριών στις οποίες εκτίθενται οι χρήστ(ρι)ες και να ευνοήσει τη δημιουργία «θαλάμου αντήχησης (echo chamber)». Σε τέτοιους θαλάμους, οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν κυρίως με ομοϊδεάτες τους ενώ απορρίπτουν εναλλακτικές απόψεις.
Αλγόριθμοι
Οι αλγόριθμοι είναι σύνθετες μαθηματικές οδηγίες και κανόνες που χρησιμοποιούνται από προγράμματα υπολογιστών για την εκτέλεση εργασιών ή υπολογισμών. Στο πλαίσιο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του διαδικτύου γενικότερα, οι αλγόριθμοι χρησιμοποιούνται για την επιλογή και την προβολή περιεχομένου που ταιριάζει στις ατομικές προτιμήσεις και συμπεριφορές των χρηστ(ρι)ών.
Αυτοί οι αλγόριθμοι δίνουν προτεραιότητα στις πληροφορίες βάσει συγκεκριμένων παραγόντων όπως τα likes, τα “κλικ”, οι αλληλεπιδράσεις και άλλα σημεία δεδομένων για τη δημιουργία εξατομικευμένων ροών και αποτελεσμάτων αναζήτησης.
Οι έννοιες αυτές μπορούν να επηρεάσουν τη διαδικτυακή συμπεριφορά και τη διάδοση των πληροφοριών στο σύνολό τους. Παρουσιάζουν τόσο θετικά όσο και αρνητικά αποτελέσματα, καθώς προσφέρουν τη δυνατότητα λήψης εξατομικευμένου και σχετικού περιεχομένου, αλλά ενέχουν ταυτόχρονα τον κίνδυνο να περιορίσουν την ποικιλομορφία των απόψεων και των πληροφοριών ή να διαδώσουν παραπληροφόρηση. Είναι σημαντικό να έχεις επίγνωση του ρόλου των αλγορίθμων και των κοινωνικών μποτ και να εξετάζεις κριτικά τις πληροφορίες και τις απόψεις στις οποίες εκτίθεσαι στο διαδίκτυο.
- Εξατομικευμένο περιεχόμενο:
Αλγόριθμοι αναλύουν τη συμπεριφορά σου στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των ιστοσελίδων που επισκέπτεσαι, των αναζητήσεων που πραγματοποιείς και των αλληλεπιδράσεών σου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα για να επιλέγουν περιεχόμενο που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντά σου. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να βλέπεις στην ηλεκτρονική σου ροή κυρίως περιεχόμενο που ταιριάζει με τις απόψεις και τα ενδιαφέροντά σου, καθώς οι αλγόριθμοι τείνουν να δίνουν προτεραιότητα σε παρόμοιο περιεχόμενο. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι η εξατομίκευση του περιεχομένου από τους αλγορίθμους μπορεί να οδηγήσει σε μια φιλτραρισμένη/ψηφιακή φούσκα, στην οποία οι διαφορετικές απόψεις μπορεί να παρουσιάζονται με λιγότερη σαφήνεια.
- Φιλτραρισμένη/ψηφιακή φούσκα:
Η φιλτραρισμένη/ψηφιακή φούσκα μπορεί να σε εγκλωβίσει σε μια φούσκα πληροφοριών που ενισχύει τις ήδη εδραιωμενες απόψεις και πεποιθήσεις σου. Μπορεί να βλέπεις λιγότερο διαφορετικές ή αποκλίνουσες απόψεις. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη διαδικτυακή σου συμπεριφορά ενισχύοντας τις προτιμήσεις και τις πεποιθήσεις σου και κάνοντάς σε λιγότερο πρόθυμο/η να δεχτείς εναλλακτικές απόψεις ή να αλληλεπιδράσεις με άτομα που έχουν διαφορετικές απόψεις. Είναι σημαντικό να έχεις επίγνωση αυτής της δυναμικής επιρροής και να αναζητάς συνειδητά ευκαιρίες για τη δημιουργία μιας πιο ποικιλόμορφης βάσης πληροφοριών.
3. Επιρροή των κοινωνικών μποτ:
Τα κοινωνικά μποτ μπορούν να επηρεάσουν τις αλληλεπιδράσεις σου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργώντας likes, σχόλια και κοινοποιήσεις σε αναρτήσεις ή διαδίδοντας ψευδείς πληροφορίες. Εάν αλληλεπιδράσεις με ψεύτικους λογαριασμούς ή μποτ, μπορεί να εξαπατηθείς με σκοπό να διαδώσεις παραπληροφόρηση ή να συμμετάσχεις σε συζητήσεις που κατευθύνονται από μποτ ή τρολ. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι τέτοια μποτ μπορούν να επηρεάσουν τη δυναμική και την αυθεντικότητα των διαδικτυακών αλληλεπιδράσεων και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να είσαι επιφυλακτικός/ή ως προς τους λογαριασμούς με τους οποίους αλληλεπιδράς.
4. Καταιγισμός πληροφοριών:
Οι αλγόριθμοι μπορεί να προκαλέσουν έναν καταιγισμό πληροφοριών και περιεχομένου, καθώς προσπαθούν να δημιουργήσουν εξατομικευμένες ροές. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη διαδικτυακή σου συμπεριφορά, καθώς εφιστούν την προσοχή σου σε συγκεκριμένο περιεχόμενο δυσχεραίνοντας έτσι το φιλτράρισμα και την επιλογή σχετικών πληροφοριών. Είναι σημαντικό να έχεις επίγνωση αυτής της δυναμικής και να λαμβάνεις συνειδητά μέτρα, όπου χρειάζεται, για να διατηρείς τον έλεγχο της ροής των πληροφοριών και να εξασφαλίζεις μια ισορροπημένη βάση πληροφοριών.
Για να επηρεάσεις θετικά τη διαδικτυακή σου συμπεριφορά και να προστατευτείς από τις δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις των αλγορίθμων, των φιλτραρισμένων/ψηφιακών φουσκών και των κοινωνικών μποτ, είναι σημαντικό να σκέφτεσαι κριτικά, να εξετάζεις τις πληροφορίες, να συμβουλεύεσαι διαφορετικές πηγές και να αναζητάς ενεργά διαφορετικές οπτικές και απόψεις. Είναι καθόλα χρήσιμο να γνωρίζεις πώς λειτουργούν οι αλγόριθμοι και το εξατομικευμένο περιεχόμενο και να προσαρμόζεις τις ρυθμίσεις σου, όπου χρειάζεται, για να λαμβάνεις ένα ευρύτερο φάσμα πληροφοριών. Με αυτή τη συνειδητή προσέγγιση, μπορείς να διατηρήσεις τον έλεγχο της διαδικτυακής σου εμπειρίας και να διασφαλίσεις ότι λαμβάνεις ποικίλες και αξιόπιστες πληροφορίες.